Tadeusz Kościuszki wielkim bohaterem był i pozostanie, chociaż przecież złożył przysięgę wierności carowi Pawłowi I. A nawet się z nim zaprzyjaźnił. Paweł I miał słabość do Polski, bo uważał, że jest synem Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dowodów na to ojcostwo jednak nie ma. Co więcej, są teorie mówiące, że nawet matka imperatora jest niepewna. Oficjalnie jest nią oczywiście Katarzyna II Wielka, ale podobno przyszłej carycy urodziła się córka, a nie syn, więc panująca wówczas caryca Elżbieta podmieniła dziecko. Historia jak z „Dynastii”...
Carów zostawmy na boku, bo dzisiejsza historia bardziej z Cesarstwem Austriackim jest związana. 25 października 1823 roku zakończono budowę Kopca Kościuszki w Krakowie.
(Zdjęcia prawie jak z epoki. Zrobiłem je w lipcu 1980 roku aparatem Ami 66.)
Kopiec oddano prawie dokładnie sześć lat po śmierci Naczelnika, który zmarł 15 października 1817 roku w szwajcarskiej Solurze. Trzy lata trwały w Krakowie, który cieszył się w latach 1815-1846 statusem Wolnego Miasta i zarazem był stolicą Rzeczypospolitej Krakowskiej, dyskusje jak uczcić Tadeusza Kościuszkę. Stanęło na budowie kopca, który miał dołączyć do innych krakowskich sztucznych wzgórz – Kraka i Wandy. Uchwałę w tej sprawie podjął 19 lipca 1820 roku Senat Rządzący Wolnego Miasta Krakowa.
Budowę rozpoczęto 16 października 1820 roku, dzień po trzeciej rocznicy śmierci Kościuszki. Zaczęło się uroczyście – rankiem wystrzeliły armaty, cały dzień orkiestra wojskowa grała patriotyczne pieśni. W uroczystości brał udział m.in. słynny duński rzeźbiarz Bertel Thorvaldsen, którego poznaliśmy już przy okazji mazurskiej piramidy.
Przez trzy lata ze wszystkich polskich ziem przyjeżdżali ludzie, by podsypać trochę ziemi... W chwili ukończenia kopiec miał na dole średnicę 80 metrów, na górze 8,5 metra, a jego wysokość wynosiła ponad 34 metry.
Kopiec stanął na 333-metrowej górze Sikornik znajdującej się w Paśmie Sowińca. Od półtora wieku góra nazywana jest przez krakowian Wzgórzem Św. Bronisławy. Co ciekawe, norbertanka Bronisława (1200-1259) nie jest świętą, a błogosławioną. U stóp kopca stoi kaplica bł. Bronisławy. W 1702 roku, gdy o Kościuszce nikt oczywiście jeszcze nie słyszał, a Rzeczpospolita jeszcze jako tako się trzymała, wystawiła ją Zofia Urbańska, ówczesna przełożona krakowskich norbertanek (czyli ksienia, żeński odpowiednik opata).
W 1854 roku, gdy autonomia Krakowa była już historią, Austriacy zburzyli kaplicę w czasie budowy fortyfikacji wokół Kopca Kościuszki. Ale że zaborca był to najmniej represyjny, w dwa lata później wyłożył kasę na odbudowę kaplicy. Wybudował ją architekt Feliks Księżarski w stylu neogotyckim. Odbudowę zakończono w 1861 roku.
A Kościuszko? Czy opuszczając 26 listopada 1796 roku, po złożeniu wiernopoddańczego hołdu carowi Pawłowi I, Pałac Marmurowy w Petersburgu wybrał mniejsze zło? Ułożył się przecież z zaborcą, synem tej, która ostatecznie pogrzebała naszą niepodległość.
Czy dobrze wykorzystał 21 lat życia, jakie dał mu los po uwolnieniu? Na minus trzeba Kościuszce policzyć niejednoznaczną postawę wobec tworzonych we Włoszech Legionów Polskich. Nie wsparł również Napoleona już jako cesarza, gdy w 1812 roku ruszył na Rosję. Wprawdzie już w 1798 roku napisał do swego serdecznego przyjaciela cara Pawła I list, w którym oskarżył jego ministrów o wymuszenie na nim hołdu, ale przecież był też w dobrych stosunkach z jego następcą Aleksandrem I. Jakże więc mógłby zachęcać rodaków do pójścia z Napoleonem przeciwko Aleksandrowi? To wszystko dywagacje, ale taka jest siła rosyjskiej lojalki...
A plusy? Przyczynił się do powołania na Kongresie Wiedeńskim Królestwa Polskiego, oczywiście pod berłem Aleksandra I. Już w 1814 roku pisał o tym do niego, a w 1815 roku odwiedził go osobiście w Wiedniu podczas Kongresu. Skromna to była namiastka państwowości, ale była. Może po prostu po Maciejowicach i dwuletnim carskim więzieniu Kościuszko był realistą?
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz