Wilhelm odprawiony, szlachta woli Litwę

Jak uczcić 1050-lecie państwowości polskiej? Mógłbym zrobić 1050 pompek na jednej ręce, ale przygotowałem liczącą 1050 wersów interpretację dziejów Polski. Zacząłem w 2013 roku, w 2016 roku kończę (czy więcej w tym konsekwencji, czy lenistwa...).

Pora na część czwartą, czyli pierwszy fragment dotyczący okresu, w którym żegnamy się z Piastami i przez Andegawenów docieramy do Jagiellonów.

Historia Polski w 1050 wersach - część IV (1320-1572 - vol. 1)


aCDa
W głowie ci wciąż piszczy obywatel Piszczyk
aCDa
Bo polska historia to żadna teoria
aCDa
Żeby ją zrozumieć, musisz dać się uwieść
CDa
Swojej wyobraźni, choć to może drażnić

aCDa
Korona na głowie, lecz dzieła nie koniec
aCDa
Z trzech stron otoczony, więc sojusz z Madziarem
aCDa
Moszczą Bolesława na halickim tronie
CDa
Bolesław po śmierci odwdzięczy się darem

aCDa
Sojusz też z Litwinem, Aldony ma postać
aCDa
Budował synowi królestwo przymierzem
aCDa
Żeby mały Kazio mógł w przyszłości zostać
CDa
Od Wałcza po Halicz Wielkim Kazimierzem

aCDa
Lecz nie było w spadku miejsca na Mazowsze
aCDa
Nie przekazał także synowi Dobrzynia
aCDa
I nierozstrzygnięte pozostały Płowce
CDa
O Kujawy walczył już bez Giedymina

aCDa
Choć nierozstrzygnięte, to jednak zwycięskie
aCDa
Rycerz w białym płaszczu też potrafi upaść
aCDa
Można pobić w polu krzyżacką potęgę
CDa
Płowce na początek, a na koniec Grunwald

aCDa
Gościnne występy na węgierskim dworze
aCDa
Księcia Kazimierza znakiem krwi gorącej
aCDa
Miłością lub siłą Klary bierze łoże
CDa
Wcześniej nie ustalił tego z Klary ojcem

aCDa
Na zjazd w Wyszehradzie pojechał już królem
aCDa
Skandal do niczego nie był mu potrzebny
aCDa
Musiał się dogadać z Czechem, co był Niemcem
CDa
I Francuzem, który Węgrem został wiernym

aCDa
Miał Czech Luksemburczyk chęć na Piastów berło
aCDa
Kazał od ćwierć wieku zwać się królem polskim
aCDa
Wszystko kwestią ceny, więc za w groszach srebro
aCDa
Kazimierz wykupił koronę i spokój

aCDa
Zrobił to, co musiał na kaliskim zjeździe
aCDa
Po dziesięciu latach spełnił wolę ojca
aCDa
Kujawy i Dobrzyń znów pod polskim berłem
CDa
Gdańskiem za to płacił, miał za mało wojska

aCDa
Z Grotem mając sprawę, krakowskim biskupem
aCDa
Kazimierz nie poszedł w ślady Bolesława
aCDa
Za klątwę kościelną mógł położyć trupem
CDa
Lecz dla dobra kraju wolał się dogadać

aCDa
Trzy tygodnie gościł królów i książęta
aCDa
Niech wiedzą w Europie, że tu nie ma dziczy
aCDa
Czas wystawnej uczty przy stołach Wierzynka
CDa
Dla promocji państwa z groszem się nie liczył

aCDa
Chciał mieć własnych żaków, stworzył Akademię
aCDa
Puszczę kazał trzebić w królewskim imieniu
aCDa
Zamki pobudował, miast założył setkę
CDa
Dostał Polskę w drewnie, przekazał w kamieniu

aCDa
Czterech żon za mało, żeby spłodzić syna
aCDa
Wielki władca musi myśleć o następcy
aCDa
Lecz dla przyjemności też lubił poczynać
CDa
Zdobyć umiał wdzięki Cudki i Esterki

aCDa
Nie skorzysta z genów Estery, choć piękna
aCDa
Krew francuska lepsza, z królewskiego rodu
aCDa
Więc dziedzica znajdzie u Ludwika Węgra
CDa
Da Andegawenom prawo wzięcia tronu

aCDa
Dwa razy przyrzekał Ludwik polskiej szlachcie
aCDa
Za przywilej w Budzie miał swoją koronę
aCDa
W Koszycach dla córek uzyskał poparcie
CDa
Żeby któraś mogła zasiąść w polskim tronie

aCDa
Przekleństwo monarchów, Ludwik syna nie miał
aCDa
Więc koszyckim targiem padło na Jadwigę
aCDa
Tak została królem pod dwóch latach mniemań
CDa
Wilhelm odprawiony, szlachta woli Litwę

aCDa
Czy ktoś małą pytał, co woli Jadwiga
aCDa
Może chciała Niemca, nie jak Wanda jakaś
aCDa
Czy to poświęcenie, czy to była krzywda
CDa
Zamiast Niemca Litwin, nie ma co rozpaczać

aCDa
Za chrzest Litwy będzie z polskiej ręki świętą
aCDa
Za swe poświęcenie na ołtarze droga
aCDa
Czy trzynastolatka stając przed Jagiełłą
CDa
Widziała kochanka czy dobrego ojca

aCDa
Polski tron Jagielle w Krewie wyznaczony
aCDa
Musi spłacić Niemca, odbić polskie księstwa
aCDa
Może to z miłości do swej pierwszej żony
CDa
Nie ustanie w dziele, będzie chciał zwycięstwa

aCDa
Nie było w Europie państwa, co tak duże
aCDa
Polska razem z Litwą ma argument siły
aCDa
Może się rozprawić z tymi, którzy krzyżem
CDa
Zasłaniali cele, z jakimi przybyli

aCDa
Z Bremy i Lubeki, od krucjaty trzeciej
aCDa
Błąkali się bracia z krzyżami na płaszczach
aCDa
Po Europie całej, po szerokim świecie
CDa
Aż znaleźli pogan pośród jezior w lasach

aCDa
Na ziemi, nie w niebie, chcieli swego państwa
aCDa
Siedmiu braci dało początek potędze
aCDa
Która tu wyrosła na gruzach pogaństwa
CDa
Mieli już Pomorze, chcieli jeszcze więcej

aCDa
Ulrich von Jungingen, wedle brata głupiec
aCDa
Pozbył się Gotlandii, żeby Żmudzi bronić
aCDa
Wielką wojnę zaczął, wierzył swej fortunie
CDa
Bój śmiertelny czeka, może triumf wymodlił

aCDa
Jagiełło przebiegły, krzyżacy się pocą
aCDa
Przyjmuje dwa miecze, nie patrzy, bo nagie
aCDa
Komu da zwycięstwo pieśń śpiewana głośno
CDa
Czy „Bogurodzica”, czy „Christ ist erstanden”

aCDa
Może Bóg nie wiedział, po czyjej jest stronie
aCDa
Może w ziemskie ręce oddał całą sprawę
aCDa
Ulrich się przekonał jeszcze przed wieczorem
CDa
Czarny krzyż na płaszczu zwycięstwa nie daje

aCDa
Polski król pamiętał, że ma krew litewską
aCDa
Malborka nie zdobył, tak dla równowagi
aCDa
Nie chciał, by Korona rosła kosztem Księstwa
CDa
Witold też nad Nogat wojsk swych nie prowadził

aCDa
Jadą do Torunia, żeby skończyć wojnę
aCDa
Polska ocalona, zakon ciągle mocny
aCDa
Pokój nic nie zmienia, odzyskali swoje
CDa
A Jagiellonowie wchodzą do Europy

aCDa
Za braterstwo w boju krwią pieczętowane
aCDa
Trzecia to już unia, tym razem w Horodle
aCDa
Jest litewski bojar równy z polskim panem
CDa
Z woli króla w Litwie rządzi wielki książę

aCDa
Po dwudziestu latach namiętność ostygła
aCDa
Strony w Grodnie miłość znowu więc wyznały
aCDa
Czy Litwa nie może, czy Korona zbrzydła
CDa
Unia personalna to trochę za mało

aCDa
Władysław, co będzie Warneńczykiem kiedyś
aCDa
Też tron chciałby dostać, gdy ojca zabraknie
aCDa
Więc obiecał ojciec, póki jeszcze żywy
CDa
Nie będzie więziony bez wyroku szlachcic

aCDa
Każdy naród wolny, choćby nieochrzczony
aCDa
Każdy człowiek może wierzyć w to, co zechce
aCDa
Mówił na soborze w Konstancji uczony
CDa
Nasz Paweł Włodkowic, dziwił wszystkich wielce

aCDa
Gdy Mikołaj Trąba potępił husytów
aCDa
I się wyparł własnej, polskiej delegacji
aCDa
Liczył, że dostąpi papieskich zaszczytów
CDa
Oddona nie ubiegł, zarzut dostał zdrady

aCDa
W głowie ci wciąż piszczy obywatel Piszczyk
aCDa
Bo polska historia to żadna teoria
aCDa
Żeby ją zrozumieć, musisz dać się uwieść
CDa
Swojej wyobraźni, choć to może drażnić
Olsztyn, 26.01-11.04.2013, 31.03.2016

* Wersy 269-392.
* Kilka dat: 1325, 1330, 17.04.1330, 1331, 27.09.1331, 1333, 1334, 1335, 19.11.1335, 1340, 1343, 1349, 1355, 1364, 1374, 17.09.1374, 1384, 1385, 14.08.1385, 1386, 1387, 1409, 1410, 15.07.1410, 1411, 1.02.1411, 1413, 2.10.1413, 1416, 1430, 1432, 1433.
* Kilka nazwisk i wydarzeń: Adelajda Heska, Akademia Krakowska, Aldona Anna Giedyminówna, bitwa pod Grunwaldem, bitwa pod Płowcami, Bolesław Jerzy II, Bolesław Szczodry (Śmiały), Cudka, Estera, Felicjan Zach, Giedymin, I pokój toruński, Jadwiga Andegaweńska, Jadwiga żagańska, Jan Grot, Jan Hus, Jan Luksemburski (Ślepy), Karol Robert (Andegaweński), Kazimierz III Wielki, Klara Zach, Konrad V von Jungingen, Krystyna Rokiczana, krzyżacy, Ludwik Węgierski, Mikołaj Trąba, Paweł Włodkowic, pokój kaliski, przywilej budziński, przywilej jedlneńsko-krakowski, przywilej koszycki, Sobór w Konstancji, Ulrich von Jungingen, Unia grodzieńska, Unia horodelska, Unia w Krewie, Wanda, Wilhelm Habsburg, Witold Kiejstutowicz, Władysław I Łokietek, Władysław II Jagiełło, Władysław III Warneńczyk, włączenie Rusi Halickiej do Polski, zjazd krakowski.

Historia Polski w 1050 wersach - część I (do 1138 roku)
Historia Polski w 1050 wersach - część II (1138-1320 - vol. 1)
Historia Polski w 1050 wersach - część III (1138-1320 - vol. 2)
Historia Polski w 1050 wersach - część IV (1320-1572 - vol. 1)
Historia Polski w 1050 wersach - część V (1320-1572 - vol. 2)
Historia Polski w 1050 wersach - część VI (1572-1795 - vol. 1)
Historia Polski w 1050 wersach - część VII (1572-1795 - vol. 2)
Historia Polski w 1050 wersach - część VIII (1795-1918 - vol. 1)

Horacy Pisaty - na YT
Horacy Pisaty - lista moich piosenek