Nie zostawił syna ani córki nawet

Jak uczcić 1050-lecie państwowości polskiej? Mógłbym zrobić 1050 pompek na jednej ręce, ale przygotowałem liczącą 1050 wersów interpretację dziejów Polski. Zacząłem w 2013 roku, w 2016 roku kończę (czy więcej w tym konsekwencji, czy lenistwa...).

Teraz część piąta, czyli drugi fragment dotyczący okresu, w którym żegnamy się z Piastami i przez Andegawenów docieramy do Jagiellonów.

Historia Polski w 1050 wersach - część V (1320-1572 - vol. 2)


aCDa
W głowie ci wciąż piszczy obywatel Piszczyk
aCDa
Bo polska historia to żadna teoria
aCDa
Żeby ją zrozumieć, musisz dać się uwieść
CDa
Swojej wyobraźni, choć to może drażnić

aCDa
Jak ostatni z Piastów też miał cztery żony
aCDa
Lecz z synami szczęścia miał już dużo więcej
aCDa
Sonka, czyli Zofia, trzech dziedziców rodzi
CDa
Jeden młodo zemrze, dwóch królami będzie

aCDa
Władysław Jagiełło późno synów spłodził
aCDa
Następca nie zdążył dorosnąć lat władczych
aCDa
Więc w imieniu dziecka biskup państwem rządził
CDa
Zbigniew Oleśnicki z husytami walczył

aCDa
Młody król koronę węgierską wziął również
aCDa
Wierny syn Kościoła na pogan się rzucił
aCDa
Bo Madziarom przyrzekł ochronę przed Turkiem
CDa
Wyruszył pod Warnę, ale już nie wrócił

aCDa
Może Warnę przeżył, może skończył w miodzie
aCDa
Może spłodził syna, który Indii szukał
aCDa
Może się z chłopcami bawił na Maderze
CDa
Może miał sześć palców, nikt nie widział trupa

aCDa
Trzy lata Kazimierz korony unikał
aCDa
Wierzył w powrót brata, czy chciał mieć dwie sroki
aCDa
Jako Wielki Książę w Wilnie władzę trzyma
CDa
W Krakowie zasiądzie, gdy Litwę obroni

aCDa
Jednym Kazimierzem dwa złączone kraje
aCDa
Unia personalna aż do króla śmierci
aCDa
Haracz płaci szlachcie statutem w Nieszawie
CDa
Kto chce Litwę z Polską łączyć, a kto dzielić

aCDa
Państwo połączone, biskup wciąż rywalem
aCDa
Do nieposłuszeństwa Oleśnicki wzywa
aCDa
Nie chce, by nad księdzem był monarcha panem
CDa
Pierwszy nasz kardynał miecz też umiał trzymać

aCDa
Najpierw jaszczurkowcy, Związek Pruski potem
aCDa
Przeciwko krzyżakom szlachta i mieszczanie
aCDa
Polski król nie może buntowników poprzeć
CDa
Władza to rzecz święta, czeka na powstanie

aCDa
Powstańczy delegat prosi Kazimierza
aCDa
By Prusy do Polski przyłączył łaskawie
aCDa
Lat trzynaście będzie na zakon uderzał
CDa
Drugi raz w Toruniu będzie koniec sprawy

aCDa
Koniec to pozorny, choć składają hołdy
aCDa
Wracamy do Gdańska, Toruń, Warmia nasze
aCDa
Ma teraz w Królewcu mistrz swój szaniec nowy
CDa
Czego nam zabrakło, by dorżnąć watahę?

aCDa
Jedną miał małżonkę, lecz dzieci trzynastkę
aCDa
Wzorem prokreacji mógłby być dla wnuka
aCDa
Dobrze się ożenić, wybrać królów matkę
CDa
Państwu zrobić dobrze, nie miłości szukać

aCDa
Syn najstarszy królem w Czechach i na Węgrzech
aCDa
Następny w kolejce przy ojcu umiera
aCDa
Litwa chce świętego, Kazimierz nim będzie
CDa
Po koronę polską trzeci z sześciu sięga

aCDa
Za króla Olbrachta dobrze miała szlachta
aCDa
Statuty w Piotrkowie to są przywileje
aCDa
Jeden chłop co roku może iść do miasta
CDa
Nic bez woli panów w Polszcze się nie dzieje

aCDa
Żony Olbracht nie miał, ale miał syfilis
aCDa
Nim na kiłę umarł, na Kilię wyprawił
aCDa
Mołdawianie gości sobie nie życzyli
CDa
Pod Koźminem stracił mnóstwo polskich szabli

aCDa
Czwarty brat na tronie też zmarł bezpotomnie
aCDa
Miał żonę Helenę, moskiewska księżniczka
aCDa
Małżeństwo z Moskalką, choć w miłości zgodne
CDa
Zmian nie dało żadnych na wschodnich granicach

aCDa
Aleksander kraje złączył unią nową
aCDa
Ale Mielnik Lublin wyprzedził o lata
aCDa
Był nowego państwa Jagiellończyk głową
CDa
Lecz unia realna ciałem się nie stała

aCDa
Monarchia dziedziczna czy już elekcyjna
aCDa
Każdy król coś musi przyrzec narodowi
aCDa
By przekazać lub wziąć tron z ojca na syna
CDa
Trzeba posmarować, czyli nihil novi

aCDa
Zygmunt, nie najmłodszy, też tronu doczekał
aCDa
Wzorem poprzednika bierze dwie korony
aCDa
Od Warty do Dniepru trwa potęga wielka
CDa
Polska Jagiellonów wkracza w swój wiek złoty

aCDa
Bada we Fromborku ksiądz obroty planet
aCDa
Pisze czarnoleski ojciec w żalu treny
aCDa
Rysy na potędze widzi nawet błazen
CDa
Sekretarz królewski pisze, jak kraj zmienić

aCDa
Długo się Mazowsze rządzić chciało samo
aCDa
Korona poczeka, aż Piastów zabraknie
aCDa
Czy Janusz otruty, czy walczył z gorzałką
CDa
Może sprawka Bony, lubi mieć swe zdanie

aCDa
Moskwa chce zjednoczyć wszystkie ruskie ziemie
aCDa
Bojarzy w Bałtyku chcą zamoczyć brody
aCDa
Może to przyczyną wielu polskich nieszczęść
CDa
Że Jagiellonowie przybyli ze wschodu

aCDa
Na północy poszło lepiej Zygmuntowi
aCDa
Siostrzeńca krzyżaka do pokory zmusił
aCDa
Albrecht rzucił zakon, dał wiarę Lutrowi
CDa
Na krakowskim rynku pokłon oddał pruski

aCDa
Zygmunt miał dwie żony i jedną nieżonę
aCDa
Gdy już się wyszumiał, pomyślał o państwie
aCDa
Kochankę odprawił, poślubił Zapolyę
CDa
Po śmierci Barbary Sforzę wziął z Italii

aCDa
Zachodni rozsądek, polskie możliwości
aCDa
Bona dużo robi, by nikt jej nie kochał
aCDa
Jak tu kochać kogoś, kto buduje mosty
CDa
Jak tu kochać, gdy ktoś każe jeść karczocha

aCDa
Włoszka jest rozsądna, ale nie na koniu
aCDa
Tak umiera drugi syn w Niepołomicach
aCDa
Czy pierwszemu szlachta da następstwo tronu
CDa
Musi go wywalczyć już za ojca życia

aCDa
Szlachta wszystkie kury wokół Lwowa zjada
aCDa
Czy są inne skutki, jakie niesie rokosz
aCDa
Zygmunt znów obiecał, że strzegł będzie prawa
CDa
Dóbr egzekwowanie będzie w Polsce rosło

aCDa
Mały Sigismondo tron miał dzięki matce
aCDa
Gdyby matki słuchał, może miałby syna
aCDa
Dwie siostry poślubił chore na padaczkę
CDa
Nie dała też syna córka Radziwiłła

aCDa
Małżonek nie ścinał, lecz wzorem Tudora
aCDa
Mógłby już nie słuchać głosów z Watykanu
aCDa
Zapragnął być głową Polskiego Kościoła
CDa
Narodowy kościół, czuć w tym rację stanu

aCDa
Póki co potrafi August dopiąć swego
aCDa
Inflanty w granicach, ale czy to dobrze
aCDa
Podrażniona duma Iwana Groźnego
CDa
Upomną się o nie już Romanowowie

aCDa
Dwa narody w państwie jednym zjednoczone
aCDa
Największym w Europie, jest zatęsknić za czym
aCDa
Czy Litwini chcieli unii w takim kształcie
CDa
Czy to tylko skutek faktów dokonanych

aCDa
Nie zostawił syna ani córki nawet
aCDa
Tak ród Jagiellonów zszedł z dziejów areny
aCDa
Lecz ma jeszcze asa dynastia w rękawie
CDa
Starą Jagiellonkę jak komuś ożenić?

aCDa
W głowie ci wciąż piszczy obywatel Piszczyk
aCDa
Bo polska historia to żadna teoria
aCDa
Żeby ją zrozumieć, musisz dać się uwieść
CDa
Swojej wyobraźni, choć to może drażnić
Olsztyn, 26.01-11.04.2013, 31.03.2016

* Wersy 393-516.
* Kilka dat: 1334, 24.02.1397, 1397, 21.02.1440, 1440, 1444, 1447, 1454, 1466, 4.03.1484, 1484, 1485, 1492, 1.06.1496, 1496, 16.10.1497, 1497, 1501, 1505, 1506, 1507, 1512, 1525, 1526, 20.09.1527, 1527, 20.02.1530, 1530, 1534, 1537, 1.07.1569, 1569, 1572.
* Kilka nazwisk i wydarzeń: Albrecht Hohenzollern, Aleksander Jagiellończyk, Andrzej Frycz Modrzewski, Anna Jagiellonka, Barbara Radziwiłłówna, Barbara Zápolya, bitwa pod Koźminem, bitwa pod Warną, Bona Sforza, Elżbieta Habsburżanka, Elżbieta Rakuszanka, Helena Moskiewska, Henryk VIII Tudor, hołd pruski, II pokój toruński, Iwan IV Groźny, Jan I Olbracht, Jan Kochanowski, Janusz II, Katarzyna Habsburżanka, Katarzyna Telniczanka, Kazimierz, Kazimierz III Wielki, Kazimierz IV Jagiellończyk, konstytucja Nihil novi, Marcin Luter, Mikołaj Kopernik, Olbracht Jagiellończyk, Stańczyk, Statuty nieszawskie, Statuty piotrkowskie, Święty Kazimierz Jagiellończyk, unia lubelska, unia mielnicka, Unia personalna Litwy z Polską, vivente rege, Władysław II Jagiellończyk, Władysław II Jagiełło, Władysław III Warneńczyk, włączenie Księstwa Mazowieckiego do Polski, wojna kokosza (rokosz lwowski), wojna litewsko-rosyjska 1558-1570, wojna polsko-turecka, wojna trzynastoletnia, wojny litewsko-moskiewskie, Zbigniew Oleśnicki, Zofia (Sonka) Holszańska, Związek Jaszczurczy, Związek Pruski, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August.

Historia Polski w 1050 wersach - część I (do 1138 roku)
Historia Polski w 1050 wersach - część II (1138-1320 - vol. 1)
Historia Polski w 1050 wersach - część III (1138-1320 - vol. 2)
Historia Polski w 1050 wersach - część IV (1320-1572 - vol. 1)
Historia Polski w 1050 wersach - część V (1320-1572 - vol. 2)
Historia Polski w 1050 wersach - część VI (1572-1795 - vol. 1)
Historia Polski w 1050 wersach - część VII (1572-1795 - vol. 2)
Historia Polski w 1050 wersach - część VIII (1795-1918 - vol. 1)

Horacy Pisaty - na YT
Horacy Pisaty - lista moich piosenek