czwartek, 20 listopada 2025

Antologia początku

W połowie lat 90. wszystkie oficjalne płyty The Beatles znałem już na wyrywki. Na nowe utwory od grudnia 1980 roku nie można było liczyć, powstawało więc pytanie „jak żyć?”.

Aż tu nagle Apple wydało serię „Anthology”... Przez cały świat przetoczyła się kolejna fala beatlemanii! Jak piszę „przez cały”, to nie rzucam słów na wiatr – gdy we wrześniu 1997 roku siedziałem w jakimś barze w Katmandu, podczas całego posiłku towarzyszyły nam nagrania The Beatles w nieoczywistych wersjach. Dla pewności poprosiłem nepalskiego kelnera, by pokazał okładkę. To była oczywiście kaseta z „Anthology 1”.


Ślicznie udało się nie pokazać, że przed Ringo Starrem był Pete Best…

Z okazji 30-lecia wydania „Anthology 1” przeglądam jej zawartość. Każda część „Antologii” czymś urzeka. Jeśli chodzi o „jedynkę”, to ma najwięcej utworów (a nie tylko wersji), których wcześniej nie znaliśmy lub były trudno dostępne.

1. Free as a Bird
Czy myślałem wtedy, że 28 lat później stanę pod Dakotą, gdzie John Lennon około 1977 roku nagrywał swoje demo? Albo że nagram swoją wersję i to po polsku?


2. We were four guys... that's all
Lennon udzielający wywiadu Jannowi Wennerowi z „Rolling Stone” dokładnie 10 lat przed dniem swej śmierci. Tego nie wymyślisz…

3. That'll Be the Day
Wiedziałem, że Lennon był zafascynowany Buddym Hollym. Gdy The Quarrymen nagrywali tę piosenkę 12 lipca 1958 roku w usługowym studiu pana Phillipsa (świetne nazwisko dla tej branży, ale zbieżność przypadkowa), Buddy jeszcze żył.

4. In Spite of All the Danger
Druga piosenka nagrana w Phillips' Sound Recording Services. Paradoks jest taki, że zespół był Lennona, ale pierwszą zarejestrowaną autorską piosenkę grupy napisali McCartney i Harrison. Aha, już 23 lata po poznaniu tego utworu usłyszałem go na koncercie.


5. Sometimes I'd borrow... those still exist
Fragment wywiadu, jakiego 3 listopada 1994 r. Paul McCartney udzielił Markowi Lewisohnowi (to znany beatlesolog, ale nie mam chyba żadnej jego książki).

6. Hallelujah, I Love Her So
Słuchając tego domowego nagrania z 1960 roku utworu Raya Charlesa w wykonaniu przyszłych The Beatles, wywodzę taką myśl geopolityczno-muzyczną, że gdyby nie Stalin i gdyby nie osadzony nad Wisłą przez jego przydupasów wiodący ustrój, dzięki któremu najbardziej zaawansowanym sprzętem domowym była pralka Frania, to może mielibyśmy takie fajne nagrania z młodości Niemena lub Nalepy.

7. You'll Be Mine
Wychodzi na to, że to najstarszy zarejestrowany autorski utwór spółki Lennon/McCartney, również w 1960 roku na chacie u McCartneya. Ciekawe czyj był magnetofon?

8. Cayenne
I trzecie nagranie dokonane przy ul. Forthlin 20 w Liverpoolu. Przypomina mi to moje nagrania na Grundig i radziecką gitarę z gryfem przykręcanym śrubą, ale ja to robiłem trzydzieści lat później.

9. First of all... it didn't do a thing here
27 października 1962 roku Beatlesi udzielili pierwszego wywiadu radiowego! Jednym z radiowców był 16-letni Malcolm Threadgill, który zapytał o niemieckie nagrania płytowe zespołu. Paul miał okazję wspomnieć przygodę z Tonym Sheridanem.

10. My Bonnie
Niewielu jest ludzi, którzy mogli powiedzieć, że akompaniowali im Beatlesi. Do tych szczęściarzy należał Tony Sheridan, ale swoje szczęście zrozumiał dopiero jakieś dwa lata po dokonanym w 1961 roku w Hamburgu nagraniu.

11. Ain't She Sweet
Ta sama hamburska sesja dała nam świetną wersję przedwojennego (to nawet dla ówczesnych Beatlesów było dawno) przeboju.


12. Cry for a Shadow
I trzecie nagranie z czerwca 1961 roku z Hamburga, instrumentalna kompozycja, tym razem Lennona i Harrisona. Jak widać, na początku spółka Lennon/MCartney nie była jeszcze oczywistością.

13. Brian was a beautiful guy... he presented us well
Lennon wspomina Briana Epsteina w wywiadzie dla Davida Wigga z BBC Radio One w październiku 1971 roku…

14. I secured them... a Beatle drink even then
Brian Epstein czyta 13 października 1964 roku fragment swojej autobiografii „A Cellarful of Noise” - o tym, jak to było z sesją demo dla wytwórni Decca (swoją drogą beatlemania miała ledwie kilkanaście miesięcy, a menedżer miał już swoją autobiografię – ssanie rynku musiało być ogromne).

15. Searchin'
No i mamy tę słynną sesję z 1 stycznia 1962 roku (oczywiście nie całą, bo przecież da się to kiedyś jeszcze wydać jako oddzielną płytę – czekamy!). Decca zrobiła błąd wszech czasów i po przesłuchaniu tego demo odrzuciła Beatlesów, bo „zespoły gitarowe już się kończą”…

16. Three Cool Cats
Podziwiamy zdolności interpretacyjne wokalistów!


17. The Sheik of Araby
Kolejny przedwojenny przebój, idealnie zrobiony przez zespół młodzieżowy Johna L.

18. Like Dreamers Do
I dwa utwory własne, pokazujące to, czego Decca nie potrafiła dostrzec – że to nie kolejny zespół gitarowy, a potencjalna fabryka przebojów.

19. Hello Little Girl
Z tego dzieła fabryki Lennon/McCartney skorzystali niedługo The Fourmost oraz Gerry and the Pacemakers.

20. Well, the recording test... by my artists
W kolejnej części swej autobiografii Brian Epstein czyta, że się nie poddał…

21. Bésame mucho
…więc skoro nie Decca, to może EMI? Sesja dla EMI z 6 czerwca 1962.


22. Love Me Do
To po tej sesji dla EMI pojawiła się sugestia ze strony George’a Martina, że Best musi odejść.


23. How Do You Do It
No i 16 sierpnia 1962 roku Epstein wywalił z zespołu Pete’a Besta, a w tym nagraniu z 4 września 1962 roku w studiu jest już Ringo Starr.

24. Please Please Me
Wkraczamy w sferę znanych utworów w nieznanych wcześniej wersjach. To nawet nie jest take 1. To pierwsza wersja tego utworu, nagrana 11 września 1962 roku. I tu chyba zagrał nie Ringo Starr, a Andy White, muzyk sesyjny.


25. One After 909
Tak się chłopcy bawili (męczyli?) z tym utworem, że ostatecznie nie wszedł na planowany singiel. Ciąg podejść 3, 4 i 5 z 5 marca 1963 roku.


26. One After 909
I to, co się udało wycisnąć z podejść 4 i 5 (zmontować z fragmentów, co było powszechną praktyką u Beatlesów – nie wiem, jak u innych). Nic w przyrodzie się nie marnuje – utwór odnalazł się sześć lat później na „Let It Be”, oczywiście w innej wersji.

27. Lend Me Your Comb
Nie minęło pół roku od pierwszego radiowego wywiadu z pozycji 9., a Beatlesi zaczęli pojawiać się regularnie w radiu. To nagranie radiowe z 2 lipca 1963 roku.

28. I'll Get You
I nie minął rok od pierwszego radiowego wywiadu z pozycji 9., a Beatlesi zaczęli pojawiać się regularnie w telewizji. Po emisji 13 października 1963 roku programu Sunday Night at the London Palladium ich rzecznik prasowy Tony Barrow ogłosił (słusznie!) beatlemanię.

29. We were performers... in Britain
Znów Lennon dla Janna Wennera z „Rolling Stone” z 8 grudnia 1970 roku. Bycie wykonawcą w Wielkiej Brytanii jest świetne…

30. I Saw Her Standing There
…ale fajnie ruszyć na podbój Europy. Pierwszą płytę CD kończy pięć nagrań z 24 października 1963 roku ze Sztokholmu.


31. From Me to You
Ciekawe, czy był na nim ktoś z przyszłych członków zespołu ABBA. Szansę miał chyba tylko nastoletni wówczas Benny Andersson, urodzony w stolicy Szwecji.


32. Money (That's What I Want)
Jeśli Anderson był na koncercie, to może wtedy pomyślał, że kiedyś napisze piosenkę o pieniądzach? Chyba ponosi mnie fantazja...


33. You Really Got a Hold on Me
Piski sztokholmskiej publiczności w niczym nie ustępują piskom publiczności londyńskiej, a pod pewnymi względami nawet je przewyższają.

34. Roll Over Beethoven
Anglicy śpiewają w Szwecji piosenkę Amerykanina o Niemcu (jest nawet Rosjanin).
Wtedy zespoły miały krótkie występy (dominowały składanki). Na tym koncercie zagrali siedem utworów. Gdzie dwa brakujące? Zaraz będą, ale z innego koncertu (pozycje 35 i 37).

35. She Loves You
Występ w nagranym 4 listopada 1963 roku (wyemitowanym 10 listopada) telewizyjnym programie The Royal Variety Performance realizowanym w londyńskim The Prince of Wales Theatre to kolejny przełom.


36. Till There Was
You Royal Variety Performance to doroczna impreza charytatywna. Stałym gościem na widowni była królowa Elżbieta II, ale tego roku JKM była łaskawa być w ciąży i w jej zastępstwie pojawiły się królowa matka oraz księżniczka Małgorzata. Wśród licznych wykonawców, obok The Beatles, m.in. Marlena Dietrich i Tommy Steele.

37. Twist and Shout
Wiadomo, co zrobił Lennon, mając na widowni przedstawicieli rodziny królewskiej – poprosił, by osoby z tańszych miejsc klaskały, a z droższych potrząsały biżuterią. Podobno chciał powiedzieć „pieprzoną biżuterią”, ale to jeszcze nie były czasy Sex Pistols…


38. This Boy
I kolejna sekwencja telewizyjna, czyli występ w seryjnym programie komediowym Two of a Kind zarejestrowanym 2 grudnia 1963 roku a wyemitowanym 18 kwietnia 1964 roku (strasznie długa produkcja).

39. I Want to Hold Your Hand
Program Two of A Kind prowadzili Eric Morecambe i Ernie Wise. Nie Wasowski/Przybora i nie Mann/Materna...


40. Boys, what I was thinking...
…ale na pewno było zabawnie. Chłopcy świetnie wpasowali się w konwencję programu. Może nie był to jeszcze Monty Python, ale nie od razu hiszpańską inkwizycję zbudowano.

41. Moonlight Bay
Trzeba mieć duży dystans do siebie, żeby będąc rockandrollowym zespołem wykonać w telewizji wodewilowy kawałek z 1912 roku. Nie takie rzeczy się robiło w Hamburgu…

42. Can't Buy Me Love
Dwa pierwsze podejścia do tego hitu, jakie uczynili 29 stycznia 1964 roku w Pathé Marconi, czyli w czasie paryskich koncertów, które były swoistym zgrupowaniem kondycyjnym przed wylotem do Ameryki.


43. All My Loving
Za Grenlandią skręcili w lewo i tak znaleźli Amerykę. 9 lutego 1964 roku w The Ed Sullivan Show zagrali kilka utworów, także ten. Telewizyjne studio CBS mogło pomieścić 700 osób, a chętnych na bilety było 59 tysięcy! VIP-y się załapały, na widowni były m.in. córki Nixona (już nie wiceprezydenta, jeszcze nie prezydenta).


44. You Can't Do That
Podejście szóste z 25 lutego 1964. Znów w domu, czyli w studiach EMI. Lennon zaczyna odliczać, a „four” wypowiada zawadiacko, zapewne z liverpoolskim akcentem.


45. And I Love Her
Podejście drugie z 25 lutego 1964. Brzmi niczym zupełnie inna piosenka, daleko jej do lekkości, jaką Lennon docenił po latach, mówiąc, że to pierwsze „Yesterday” Paula.


46. A Hard Day's Night
Podejście pierwsze z 16 kwietnia 1964. Inicjujący akord jeszcze nie tak potężny, środkowa solówka Harrisona jeszcze w powijakach.


47. I Wanna Be Your Man
Następne cztery nagrania pochodzą z programu Around the Beatles, w którym Beatlesi byli oczywiście gwiazdą i gospodarzami. Jako goście wystąpili Long John Baldry (Got My Mojo Working – Beatlesi z balkonu dla publiczności dośpiewywali chór), P. J. Proby z The Vernons Girls (Walking the Dog, Cumberland Gap, I Believe), The Vernons Girls + Jean Owen (Only You Can Do It), Long John Baldry + The Vernons Girls (medley: Night Train/Lover Please/I'm Movin' On/Forty Days/Money (That's What I Want)/Hit the Road Jack), Cilla Black (Saved, You're My World, Heat Wave), Sounds Incorporated (Brontosaurus Stomp, Detroit), Millie (My Boy Lollipop, Tom Hark).

48. Long Tall Sally
Program został zarejestrowany 19 kwietnia 1964 roku, z udziałem publiczności.

49. Boys
Emisja w telewizji miała miejsce 6 maja 1964 roku.


50. Shout
Beatlesi wykonali siedem utworów (a w zasadzie 11, bo jeden to był medley pięciu piosenek).

51. I'll Be Back
I znów jesteśmy w studiu. Podejście drugie z 1 czerwca 1964 roku. Nieco inny rytm.


52. I'll Be Back
Podejście drugie z 1 czerwca 1964 roku. Jeszcze inny rytm, ale już bliższy końcowej wersji.

53. You Know What to Do
Demo z 3 czerwca 1964 roku. Tej piosenki wcześniej nie znaliśmy. To był utwór, który napisał George Harrison, ale jeszcze nie ten Wielki George, piosenka nie weszła na „A Hard Day’s Night” ani nigdzie.

54. No Reply
W opisie jest, że to demo z 3 czerwca 1964 roku, ale z reżyserki słychać „take one”. Fajnie słyszeć, jak kształtuje się rytm.


55. Mr. Moonlight
Podejścia pierwsze i czwarte z 14 sierpnia 1964 roku. Słychać, że mieli tę piosenkę ograną (w 1962 roku, jeszcze w czasach hamburskich). Solo gitary ma ekscentryczne brzmienie.


56. Leave My Kitten Alone
Podejście piąte z 14 sierpnia 1964 roku. Niezły cover, ale nie wszedł na „Beatles for Sale”.

57. No Reply
Podejście drugie z 30 września 1964 roku. Bliskie wersji końcowej, chociaż słychać, że jeszcze szukają.

58. Eight Days a Week
Podejścia pierwsze, drugie oraz czwarte z 6 października 1964 roku. Tak hartowała się stal!


59. Eight Days a Week
Podejście piąte z 6 października 1964 roku. Stal polerowana…

60. Kansas City / Hey-Hey-Hey-Hey!
Podejście drugie z 18 października 1964 roku godnie kończy „Anthology 1”. Słychać, że ogrywali to w Hamburgu w 1961 roku.

Horacy Tłumacy - na Facebooku
Horacy Tłumacy - na YT
Horacy Tłumacy - lista przetłumaczonych piosenek

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz